Hafan > Ar grwydr > Lleoedd i ymweld â hwy > Gogledd Orllewin Cymru

Gwarchodfa Natur Genedlaethol Cwm Idwal, ger Betws-y-coed

Mae Cwm Idwal ym mhen gogleddol Parc Cenedlaethol Eryri

Beth sydd yma

Cŵn

Mynediad i’r mynydd

Natur

Parcio (codir tâl)

Toiledau

Canolfan ymwelwyr

Llwybr cerdded

Trosolwg

Yn 1954, dynodwyd Cwm Idwal fel y Warchodfa Natur Genedlaethol gyntaf yng Nghymru, a heddiw mae’n fan poblogaidd gydag ymwelwyr sy’n ymddiddori mewn cerdded, dringo, pysgota a daeareg.

Mae’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol, Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri a Chyfoeth Naturiol Cymru’n cydweithio i reoli Cwm Idwal.

Daeareg Cwm Idwal

Gall ymwelwyr weld tystiolaeth glir o’r modd y cafodd y dirwedd hon ei chreu yng Nghwm Idwal.

Crëwyd y plygiadau a’r ffawtiau o ganlyniad uniongyrchol i’r grymoedd terfysglyd a wthiodd y mynyddoedd hyn i fyny 450 miliwn o flynyddoedd yn ôl.

Cafodd y clogwyni a’r cribau – yn ogystal ag amffitheatr enfawr Cwm Idwal ei hun – eu cerflunio a’u cafnu gan effeithiau Oes yr Iâ, mewn cyfnod llawer mwy diweddar.

Ym mhobman o’ch cwmpas mae’r hyn a adawyd ar ôl gan y rhewlif anferth a lenwai’r gofod hwn ar un adeg – dyffrynnoedd crog Cwm Cneifion a Chwm Clyd; y clogfeini llathredig enfawr; y marian ar lan Llyn Idwal; y llethrau sgri mawreddog, a’r nodwedd fwyaf rhyfeddol o’r cyfan, sef y creigiau danheddog ar lwyfandir copa’r Glyderau.

Bywyd Gwyllt yng Nghwm Idwal

Mae hyd yn oed y planhigion sy’n tyfu yma wedi goroesi o gyfnod Oes yr Iâ.

Ar y silffoedd creigiog, y tu hwnt i gyrraedd y geifr gwyllt, mae yna lu o blanhigion Arctig alpinaidd prin yn tyfu, yn cynnwys y gludlys mwsoglog, lili’r Wyddfa, mantell-Fair y mynydd a’r tormaen porffor.

Ymweld â Chwm Idwal

Mae mynediad agored ar gyfer pobl sy’n ymweld â’r warchodfa.

Mae llwybr cylchol sy’n dilyn llwybrau troed cyhoeddus o amgylch Llyn Idwal. Gellir cyrraedd y llwybr hwn o’r maes parcio, i’r chwith o’r ganolfan ymwelwyr, ar hyd llwybr serth a chreigiog. Nid oes arwyddion ar gyfer y daith hon sydd tua 3.5 milltir o hyd.

Ceir nifer o lwybrau cerdded a llwybrau sgrialu dros greigiau (mynediad mwy garw) eraill, sy’n arwain i fyny at y cribau uchaf.

Mae Cwm Idwal yn fan poblogaidd ar gyfer mynydda a gweithgareddau awyr agored eraill. Mae’n fynedfa i gadwyni mynyddoedd y Carneddau a’r Glyderau.

Noder, os gwelwch yn dda:

mae pob llwybr yn anwastad dan draed
mae’r dirwedd yn anodd, hyd yn oed pan fo’r amodau’n ffafriol, a hynny oherwydd natur serth a chreigiog y tir
mae’r amgylchiadau’n amrywio’n ddramatig gyda’r tymhorau
mae yna gamfeydd a gatiau lle mae’r llwybrau’n croesi waliau a ffensys

Canolfan Ymwelwyr Cwm Idwal

Y ganolfan ymwelwyr yw’r lle delfrydol i ddechrau ymweliad â Gwarchodfa Natur Genedlaethol Cwm Idwal.

Yno, mae arddangosfeydd rhyngweithiol ar sgriniau cyffwrdd, a sgrin ffilm sy’n dangos gwahanol olygfeydd o’r warchodfa.

Mae toiledau yno a rhywfaint o le i eistedd.

Noder nad oes staff yn gweithio yn y ganolfan ymwelwyr ond bod swyddfa warden ar y safle a sgrin electronig allanol sy’n dangos rhagolygon y tywydd.

Mae yna giosg lluniaeth ysgafn sy’n gwerthu byrbrydau poeth ac oer, ac mae hwn ar agor ar yr un adeg a’r ganolfan ymwelwyr fel arfer.

Agorwyd y ganolfan ymwelwyr yn 2014. Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri sy’n berchen arni, a chaiff ei rheoli gan Bartneriaeth Cwm Idwal (Yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol, Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri, a Chyfoeth Naturiol Cymru).

Gwarchodfa Natur Genedlaethol

Mae Cwm Idwal yn Warchodfa Natur Genedlaethol.

Mae Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol yn lleoedd sydd â rhai o'r enghreifftiau gorau o gynefinoedd bywyd gwyllt a nodweddion daearegol.

Mae dros 70 o Warchodfeydd Natur Cenedlaethol yng Nghymru.

Dysgwch fwy am Warchodfeydd Natur Cenedlaethol.

Cau a dargyfeirio

Sylwch:

Weithiau, rhaid inni gau neu ddargyfeirio llwybrau er eich diogelwch tra byddwn yn mynd i’r afael â gwaith cynnal a chadw neu weithrediadau coedwig
O dro i dro, efallai y bydd yn rhaid inni gau safle mewn tywydd eithafol, fel gwyntoedd cryfion neu eira a rhew, oherwydd y perygl posibl i ymwelwyr a staff
Cofiwch ddilyn unrhyw gyfarwyddiadau a welwch ar y safle, a gwnewch yn siŵr eich bod yn dilyn unrhyw arwyddion dargyfeirio dros dro sydd mewn grym

Uchafbwyntiau'r tymor

Yn ystod y flwyddyn, mae'r dirwedd yn newid yng Ngwarchodfa Natur Genedlaethol Cwm Idwal.

Yn dibynnu ar ba adeg y byddwch yn ymweld â'r safle, rydych hefyd yn debygol o weld gwahanol enghreifftiau o fywyd gwyllt.

Parhewch i ddarllen i gael gwybod beth y gallwch ei weld yma yn ystod y tymhorau gwahanol.

Y Gwanwyn

Yn ystod y gwanwyn, bydd Lili'r Wyddfa, sef planhigyn prin, yn blodeuo, yn ogystal â blodau mynyddig eraill.

Yr Haf

Mae adar mudol megis mwyeilch y mynydd a'r gynffonwen yn ymgartrefu yng Nghwm Idwal yn ystod yr haf.

Yr Hydref

Mae'r hydref yn arwain at ddyddiau byrrach ac amrywiaeth o liwiau gweundirol.

Y Gaeaf

Yn ystod misoedd oeraf ddiwedd y gaeaf hyd at ddechrau'r gwanwyn, mae blodau'r dormaen glasgoch yn lliwio'r dirwedd aeafol.

Amserau agor

Mae’r ganolfan ymwelwyr ar agor rhwng 8.30 y bore a 5 y prynhawn.

Mae’r toiledau ar agor 24 awr y dydd.

Sut i gyrraedd yno

Lawrlwythwch y map lleoliad.

Mae Cwm Idwal 12 milltir i’r gogledd o Fetws-y-coed, ar yr A5.

Mae llwybr beicio 85 Sustrans yn mynd o Fangor i faes parcio Cwm Idwal.

Y cyfeirnod grid OS yw SH 649 604.

Cyfarwyddiadau

Y prif faes parcio ar gyfer Cwm Idwal yw maes parcio Llyn Ogwen, a reolir gan Barc Cenedlaethol Eryri. Trowch oddi ar yr A5 wrth yr arwydd ar gyfer yr hostel ieuenctid.

Codir tâl am barcio yn y maes parcio hwn.

Mae yna hefyd barcio anffurfiol i’w gael mewn cilfannau ar hyd yr A5, i’r de o’r maes parcio.