Gwarchodfa Natur Genedlaethol Coedydd Aber, ger Bangor

Trosolwg

Ers amser maith y prif atyniad i ymwelwyr i Warchodfa Natur Genedlaethol Coedydd Aber yw'r rhaeadr drawiadol.

Mae yno hefyd lawer o nodweddion o ddiddordeb hanesyddol ac archaeolegol, gan gynnwys bryngaer o'r Oes Haearn ac olion llawer o dai crynion.

Rhywogaethau o blanhigion a bywyd gwyllt yng Nghoedydd Aber

Mae'r dyffryn, sy'n cynnwys yn bennaf goed derw, cyll a gwern, yn gartref i amrywiaeth eang o gynefinoedd. Mae yno hefyd ardaloedd eang o brysg, sgri a glaswelltir agored. Mae pob un o'r ardaloedd hyn yn gartref i rywogaethau gwahanol o blanhigion.

Mae coed ynn a llwyfenni llydanddail yn ffafrio'r priddoedd mwy cyfoethog, ac mae llawr y coetir yn garped godidog o glychau'r gog a blodau'r gwynt yn y gwanwyn.

Mae'r lleithder sy'n cael ei greu ger y rhaeadr ac ar hyd glannau'r afon, yn enwedig ger y ceunant, yn creu amodau delfrydol ar gyfer amrywiaeth o fwsoglau, llysiau'r afu a rhedyn. Mae'r cen sydd yno ymysg y mwyaf diddorol yng ngogledd Cymru, ac mae dros gant o rywogaethau wedi'u cofnodi.

Mae Coedydd Aber hefyd yn gartref i lawer o adar gwahanol, gan gynnwys y gnocell fraith fwyaf a gweilch Marthin. Mae'r boblogaeth o adar preswyl yn cynyddu'n fawr yn ystod y gwanwyn pan fo'r adar mudol sy'n magu yn cyrraedd.

Ymweld â Choedydd Aber

Mae'r prif lwybr yn mynd o'r fynedfa yn y Bont Newydd i waelod Rhaeadr Fawr.

Mae rhwydwaith o lwybrau troed yn mynd trwy'r warchodfa, ac mae rhai ohonyn nhw'n hawliau tramwy cyhoeddus dynodedig. Mae rhai o'r llwybrau hyn yn gul ac yn mynd ar hyd tir mwy garw.

Mae nifer o gatiau mochyn a meinciau picnic ar gael.

Gwarchodfa Natur Genedlaethol

Mae Coedydd Aber yn Warchodfa Natur Genedlaethol.

Mae Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol yn lleoedd sydd â rhai o'r enghreifftiau gorau o gynefinoedd bywyd gwyllt a nodweddion daearegol.

Mae dros 70 o Warchodfeydd Natur Cenedlaethol yng Nghymru.

Dysgwch fwy am Warchodfeydd Natur Cenedlaethol.

Cau a dargyfeirio

Sylwch:

• Weithiau, rhaid inni gau neu ddargyfeirio llwybrau er eich diogelwch tra byddwn yn mynd i’r afael â gwaith cynnal a chadw neu weithrediadau coedwig
• O dro i dro, efallai y bydd yn rhaid inni gau safle mewn tywydd eithafol, fel gwyntoedd cryfion neu eira a rhew, oherwydd y perygl posibl i ymwelwyr a staff
• Cofiwch ddilyn unrhyw gyfarwyddiadau a welwch ar y safle, a gwnewch yn siŵr eich bod yn dilyn unrhyw arwyddion dargyfeirio dros dro sydd mewn grym

Uchafbwyntiau'r tymor

Yn ystod y flwyddyn, mae'r dirwedd yn newid yng Ngwarchodfa Natur Genedlaethol Coedydd Aber.

Yn dibynnu ar ba adeg y byddwch yn ymweld â'r safle, rydych hefyd yn debygol o weld gwahanol enghreifftiau o fywyd gwyllt.

Parhewch i ddarllen i gael gwybod beth y gallwch ei weld yma yn ystod y tymhorau gwahanol.

Y Gwanwyn

Mae poblogaeth adar y coetir yn cynyddu yn y gwanwyn oherwydd dyfodiad bridwyr mudol, megis:

• Gwybedogion brith
• Telor y Coed
• Tingochion
• Gylfingroesion

Mae llawr y coetir, sy'n cynnwys coed onnen a llwyfenni llydanddail, o dan orchudd mawreddog o glychau'r gog ac anemonïau'r coed.

Ar y ffridd (y tir rhwng gwaelod y cwm a rhannau uchaf y mynydd) mae'r drain gwynion a'r coed afalau sur yn creu môr o flodau gwynion ym mis Mai.

Yr Haf

Caiff y gwerni eu rheoli'n ddiogel drwy fondocio rhai o'r coed yn eu bro, sy'n arwain at ffrwydrad trawiadol o flodau erwain yn yr haf.

Mae'r coetir yn gartref i amrywiaeth o adar megis y gnocell fraith fwyaf a'r gwalch marthin sy'n bwydo ar lawr y coetir llydanddail a'r goedwig gonifferaidd gerllaw.

Drwy gydol yr haf gallwch hefyd weld y rhywogaethau adar canlynol:

• Gwybedogion brith
• Telor y Coed
• Tingochion
• Gylfingroesion

Mae'r afon, sy'n llifo'n gyflym, yn gynefin i'r trochwr a'r siglen lwyd, tra bod y ffridd (y tir rhwng gwaelod y cwm a rhannau uchaf y mynydd) yn denu rhywogaethau megis corhedydd y coed a'r gynffonwen.

Weithiau, gellir gweld mwyeilch y mynydd, cigfrain a haid o frain coesgoch ar lethrau agored y mynyddoedd ac ar y wal garreg serth sydd ar ben pellaf y cwm.

Yr Hydref

Wrth i'r dyddiau ddechrau byrhau, mae'r coed yn paratoi am y gaeaf ac mae'r cwm yn glytwaith dramatig o liwiau coch, oren, brown a melyn.

Y Gaeaf

Mae'r rhaeadr drawiadol, sef y prif atyniad i nifer o ymwelwyr â Choedydd Aber, yn creu argraff arbennig yn ystod y gaeaf.

Mae llawer o'r adar mudol yn gadael y warchodfa am leoedd cynhesach, ond gellir gweld y rhywogaethau sy'n aros dros y gaeaf, megis y trochwr a'r siglen lwyd o hyd drwy gydol y misoedd oeraf.

Gwybodaeth am hygyrchedd

Ar y cyfan mae’r prif lwybr rhwng mynedfa’r Bont Newydd a throed y Rhaeadr Fawr yn 1.5 metr o led heb risiau, gyda dringfa raddol a pharhaus. Cerrig wedi’u cywasgu yw’r llwybr, a cheir ambell garreg rydd ar yr wyneb.

Mae’r pellter rhwng y bont a’r rhaeadr oddeutu 2 cilometr/1¼ milltir, gyda chynnydd mewn uchder/dringfa o 100 metr/330 troedfedd.

Sylwer bod rhai rhannau mwy serth a bod cerrig rhydd a rhai amlwg mewn rhai mannau.

Mae cloeon RADAR ar y gatiau mochyn o'r meysydd parcio er mwyn gallu eu hagor yn llawn.

Mae un man parcio penodol i'r anabl ar gael ym maes parcio'r Bont Newydd.

Mae toiledau hygyrch ym maes parcio Cyfoeth Naturiol Cymru.

Darganfod mwy

• Lawrlwytho’r ap PlacesToGo i gynllunio eich taith
• Edrychwch beth sydd ar y gweill
• Dysgwch sut i barchu, gwarchod a mwynhau cefn gwlad
• Helpwch i atal clefydau coed rhag lledaenu
• Trefnwch ddigwyddiad neu weithgaredd mewn coetir a reolir gan Cyfoeth Naturiol Cymru
• Cynlluniwch weithgaredd neu ymweliad addysgol
• I weld rhestr o fannau sydd wedi’u cau, edrychwch ar yr adran gwaharddiadau a chyfyngiadau 

Amserau agor

Mae'r maes parcio a'r toiledau ar agor yn ystod yr amserau isod:

• 7.30am tan 5:00pm (gaeaf)
• 7.00am tan 7.00pm (haf)

Sut i gyrraedd yma

Lawrlwythwch fap o’r lleoliad.

Mae Coedydd Aber ychydig oddi ar yr A55, hanner ffordd rhwng Bangor a Llanfairfechan.

Mae maes parcio'r Bont Newydd tua hanner milltir o bentref Abergwyngregyn, ac mae modd ei gyrraedd trwy ddilyn ffordd gul i'r de o'r pentref.

Cyfeirnod grid yr OS yw SH 664 710.

Cyfarwyddiadau

Mae dau faes parcio yng Nghoedydd Aber:

• Maes parcio'r Bont Newydd (16 o fannau parcio, un man ar gyfer ymwelwyr anabl)
• Maes parcio Cyfoeth Naturiol Cymru (20 o fannau parcio)

Mae'n rhaid talu am barcio yn y ddau faes parcio hyn.

Mae'r warchodfa 200 metr o faes parcio'r Bont Newydd. Gallwch ei chyrraedd trwy gerdded i lawr y ffordd, sydd wedi'i lledu er mwyn i gerddwyr a defnyddwyr cadeiriau olwyn allu ei defnyddio'n ddiogel.

Mae mynedfa arall i'r warchodfa yn syth oddi ar faes parcio'r Bont Newydd. Mae hwn yn llwybr cul sy'n mynd ar hyd glannau'r afon ac yn ymuno â'r prif lwybr ger y brif fynedfa.

Mae yna hefyd faes parcio am ddim ym mhentref Abergwyngregyn tua hanner milltir i ffwrdd. Oddi yma, mae angen i ymwelwyr gerdded ar hyd llwybr mynediad cul trwy'r dyffryn i gyrraedd mynedfa'r warchodfa.

Cludiant cyhoeddus

Mae'r orsaf drenau agosaf yn Llanfairfechan (mae'n arhosfan ar gais).

I gael manylion am gludiant cyhoeddus, ewch i wefan Traveline Cymru.

Manylion cyswllt

Ffôn: 0300 065 3000

E-bost: ymholiadau@cyfoethnaturiolcymru.gov.uk