Gwarchodfa Natur Genedlaethol Dyfi - Cors Fochno, ger Aberystwyth

Croeso

Mae Cors Fochno yn rhan o Warchodfa Natur Genedlaethol Dyfi sydd wedi’i lleoli hanner ffordd rhwng Aberystwyth a Machynlleth.

Cors Fochno yw un o'r enghreifftiau mwyaf a gorau o blith y cyforgorsydd mawn sydd ar ôl ym Mhrydain - mae mawn wedi bod yn cronni yma’n raddol ac yn barhaus ers dros 6,000 o flynyddoedd ac erbyn hyn mae wedi cyrraedd dyfnder o dros 6 metr.

Mae'r daith fer o'r lle parcio bychan yn cynnwys llwybr pren cylchol o amgylch cyrion y gors.

Llwybr cerdded

Mae arwyddbyst ar y llwybr cerdded o’r dechrau i’r diwedd.

Chwiliwch am y panel gwybodaeth ar ddechrau’r llwybr.

Dysgwch beth yw ystyr graddau’r llwybrau cerdded.

Llwybr Cors Fochno

• Gradd: Hawdd
• Peller: 1 milltir/1.4 cilomedr
• Amser: 1 awr
• Gwybodaeth am y llwybr: Ni chaniateir cŵn ar y llwybr hwn. Cadwch at y llwybr pren gan fod tir gwlyb peryglus yno.

Mwynhewch olygfeydd dros y fawnog enfawr ar y llwybr pren cylchol.

Beth i'w weld ar y Warchodfa Natur Genedlaethol

Mae Cors Fochno yn rhan o Warchodfa Natur Genedlaethol Dyfi.

Mae'r warchodfa 2,000 hectar hon hefyd yn cynnwys aber Afon Dyfi a thwyni tywod Ynyslas.

Canolfan Ymwelwyr Ynyslas yw'r prif bwynt mynediad i Warchodfa Natur Genedlaethol Dyfi.

Mae Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol yn lleoedd sydd â rhai o'r enghreifftiau gorau o gynefinoedd bywyd gwyllt a nodweddion daearegol.

Mae’r tirlun a’r bywyd gwyllt yn amrywio yn ôl yr adeg o’r flwyddyn – cadwch olwg am y rhain.

Y gors

Dechreuodd y gors ffurfio tua 5500 CC pan oedd coedwig yn gorchuddio rhan o orlifdir yr aber, ond wrth i lefelau'r môr godi, disodlwyd y goedwig gan gorsle ac yna gan fawnog.

Mae'r rhan fwyaf gorllewinol ohoni bellach wedi’i herydu gan y môr, ond ar lanw isel mae bonion coed sydd wedi marw ers canrifoedd yn dal yn weladwy ar y traeth ger y Borth.

Heddiw, tapestri gwyrdd, aur a choch o fwsoglau migwyn sydd fwyaf amlwg ar wyneb y gors ac mae llawer o rywogaethau prin ac anghyffredin yn byw yma ac yn eu plith blanhigion sy’n bwyta pryfed fel gwlithlys, gwrid y gors a’r fursen fach goch.

Mae'r dirwedd a’r bywyd gwyllt yn amrywio yng Nghors Fochno, yn dibynnu ar ba adeg o'r flwyddyn y byddwch yn ymweld – darllenwch ymlaen i gael gwybod beth y dylech gadw llygad amdano.

Roedd Cors Fochno yn un o saith safle ym Mhrosiect Adfywio Cyforgorsydd Cymru. I ddysgu mwy am y gwaith adfer, cofrestru i gael e-gylchlythyron, a darllen ein newyddion diweddaraf ewch i dudalen we prosiect Adfywio Cyforgorsydd Cymru.

Chwilod

Mae sawl creadur di-asgwrn-cefn prin ac arbenigol yn goroesi yma.

Yn eu plith mae:

• gwrid y gors
• gweirlöyn mawr y waun
• criciedyn hirgorn y gors,
• y fursen fach goch
• corryn rafft y gors

Planhigion

Mae arwyneb dirlawn y gors yn lle anghyfeillgar i'r rhan fwyaf o blanhigion ac mae gan y rhai sy’n ffynnu yma, fel plu’r gweunydd, llafn y bladur a’r gwyrddling, i gyd addasiadau arbennig.

Mae planhigion cigysol hefyd yn llwyddo fan hyn ac yn eu plith mae pob un o dair rhywogaeth frodorol y gwlithlys.

Mwsoglau

Y planhigion arbenigol pwysicaf mewn corsydd (a'r prif ffurfwyr mawn) yw mwsogl y gors neu'r migwyn, sy'n creu carpedi lliwgar ar y gors agored ac yn codi ei harwyneb yn gromen fas wrth i'w gweddillion grynhoi.

Mae pymtheg rhywogaeth o fwsogl y gors i'w gweld yma gan gynnwys tair rhywogaeth sy’n brin yn genedlaethol.

Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol yng Nghymru

Mae dros 70 o Warchodfeydd Natur Cenedlaethol yng Nghymru.

Dysgwch fwy am Warchodfeydd Natur Cenedlaethol.

Grwpiau addysg

Mae croeso i grwpiau addysg ddefnyddio Gwarchodfa Natur Genedlaethol Dyfi yn Ynyslas a Chors Fochno ar gyfer astudiaethau maes.

Nid yw'r gwasanaethau manwerthu ac arlwyo yng nghanolfan ymwelwyr Ynyslas yn gweithredu mwyach ac ni chymerir archebion gan grwpiau bellach.

Mae’r wybodaeth isod ar gael i grwpiau addysg:

• Lawrlwythwch y wybodaeth diogelwch safle ar gyfer ymweliadau gan grwpiau addysg ar waelod y dudalen hon. Mae’n cynnwys dolen i wybodaeth flynyddol am y llanw ac ardaloedd lle na chaniateir mynediad i ddiogelu adar sy’n nythu ar y ddaear yn ystod eu tymor bridio.
• I lawrlwytho adnoddau ar gyfer addysgwyr ac athrawon ewch i Addysg a Sgiliau.

Cŵn

Ni chaniateir cŵn ar Gors Fochno.

Llwybr Arfordir Cymru

Mae Llwybr Arfordir Cymru yn rhedeg ar hyd ymyl ddeheuol a dwyreiniol Cors Fochno rhwng y Borth a Thre Taliesin.

Mae Llwybr Arfordir Cymru yn darparu llwybr cerdded parhaus o amgylch arfordir Cymru.

Am fwy o wybodaeth ewch i wefan Llwybr Arfordir Cymru.

Biosffer Dyfi

Mae Cors Fochno ym Miosffer UNESCO Dyfi.

Mae biosfferau yn ysbrydoli cymunedau i weithio gyda'i gilydd i greu dyfodol y gallwn ni i gyd fod yn falch ohono, gan gysylltu pobl â natur a threftadaeth ddiwylliannol a chryfhau'r economi leol ar yr un pryd.

Am fwy o wybodaeth ewch i wefan Biosffer Dyfi.

Ymweld yn ddiogel

Rydyn ni eich eisiau chi i ddychwelyd adref yn ddiogel ar ôl eich ymweliad yma.

Rydych yn gyfrifol am eich diogelwch eich hun yn ogystal â diogelwch unrhyw blant ac anifeiliaid sydd gyda chi yn ystod eich ymweliad.

Sylwer:

• Cadwch at y llwybr pren gan fod tir gwlyb peryglus yno.

Am gyngor ac awgrymiadau i'ch helpu i gynllunio'ch ymweliad, ewch i dudalen Ymweld â'n lleoedd yn ddiogel.

Newidiadau i gyfleusterau ymwelwyr

Gweler brig y dudalen we hon i gael manylion unrhyw gynlluniau i gau cyfleusterau neu unrhyw newidiadau eraill i gyfleusterau ymwelwyr yma.

Er mwyn eich diogelwch, dilynwch gyfarwyddiadau'r staff ac arwyddion bob amser gan gynnwys y rhai ar gyfer dargyfeirio neu gau llwybrau.

Mae'n bosibl y bydd angen i ni ddargyfeirio neu gau llwybrau wrth i ni wneud gwaith cynnal a chadw neu gynnal gweithrediadau eraill ac mae'n bosibl y bydd angen i ni gau cyfleusterau ymwelwyr eraill dros dro.

Mewn tywydd eithafol, mae'n bosibl y byddwn yn cau cyfleusterau ar fyr rybudd oherwydd y risg o anafiadau i ymwelwyr a staff.

Trefnu digwyddiad ar ein tir

Efallai y bydd angen caniatâd gennym ni i drefnu digwyddiad neu gynnal rhai gweithgareddau ar ein tir.

Gwiriwch a gewch chi ddefnyddio tir rydyn ni’n ei reoli.

Sut i gyrraedd yma

Rydym yn argymell eich bod yn dilyn y cyfarwyddiadau hyn neu’n defnyddio’r map Google isod lle mae pin yn nodi’r lleoliad.

Mae Cors Fochno 11 milltir i'r gogledd o Aberystwyth.

O Aberystwyth, ewch ar hyd yr A487 tuag at Fachynlleth.

Ar ôl tua 9 milltir, yn Nhre’r-ddôl, trowch i'r chwith tuag at Ynyslas ar y B4353.

Ewch ymlaen am oddeutu 1½ milltir a throwch i'r chwith i drac bach sydd â mynedfa â giât.

Gyrrwch i lawr y trac hwn, gan gau'r giât ar ôl gyrru drwyddi, i'r man parcio bychan (tua 600 metr ar hyd y trac).

Y cyfeirnod grid Arolwg Ordnans ar gyfer y maes parcio yw SN 633 922 (Explorer Map OL 23).

Y cod post yw SY24 5LB. Sylwer bod y cod post hwn yn cwmpasu ardal eang ac ni fydd yn mynd â chi yn uniongyrchol i’r fynedfa.

Edrychwch ar y lle hwn ar wefan What3Words.

Cludiant cyhoeddus

Y prif orsaf reilffordd agosaf yw Borth.

Er mwyn cael manylion ynghylch cludiant cyhoeddus, ewch i wefan Traveline Cymru.

Parcio

Mae’r maes parcio yn rhad ac am ddim.

Gellir cyrraedd y man parcio bychan trwy yrru i lawr trac cul sydd â giât wrth y fynedfa.

Ni chaniateir parcio dros nos.

Manylion cyswllt

Nid oes staff yn y lleoliad hwn.

Cysylltwch â’n tîm cwsmeriaid gydag unrhyw ymholiadau cyffredinol yn ystod oriau swyddfa o ddydd Llun i ddydd Gwener.