Pysgota

Yn gyntaf, bachwch eich trwydded bysgota!

Cofiwch – mae’n rhaid i bawb dros 13 oed gael trwydded i bysgota’n gyfreithlon yng Nghymru. 

Gwiriwch is-ddeddfau lleol a chenedlaethol

Mae is-ddeddfau cenedlaethol a lleol ar waith i ddiogelu dyfodol ein pysgodfeydd. Maen nhw’n berthnasol i’n holl ddyfroedd, p’un ai ydyn nhw’n eiddo i glybiau pysgota â gwialen, awdurdodau lleol neu unigolion preifat.

Cyn mynd i bysgota, darllenwch yr is-ddeddfau cenedlaethol a lleol er mwyn osgoi torri’r gyfraith ac er mwyn i chi allu mwynhau trip pysgota didrafferth.

Sut mae dechrau pysgota?

Os ydych chi’n bwriadu pysgota am y tro cyntaf, gallwch gael hyfforddiant neu gyngor gan eich clwb pysgota lleol. Mae’n ffordd dda o ddysgu’r grefft, ac mae llawer o hyfforddwyr yn caniatáu i chi ddefnyddio’u hoffer nhw, gan olygu ei bod yn ffordd ratach o roi cynnig arni am y tro cyntaf.

Angen mwy o syniadau?

Ydych chi’n chwilio am rywbeth penodol? Ewch i’r wefan Ble i bysgota lle gallwch chi chwilio yn ôl y math o bysgota, neu chwilio am glybiau pysgota neu siopau offer pysgota:

• Angling Cymru - where to fish
• Angling Trust - fishing info 
• Canal and River Trust
• Sefydliad Gwy ac Wysg

Beth alla i ei ddal?

Mae Cymru’n adnabyddus fel lle da i bysgota am frithyllod, canghennau glas ac eogiaid. Yma hefyd y mae rhai o’r afonydd gorau yn Ewrop i bysgota am siwin. Mae gennym hefyd gronfeydd dŵr da lle gallwch bysgota am frithyllod a phenhwyaid, a does dim prinder llynnoedd llonydd i ddal pysgod bras fel carp, merfogiaid a rhufelliaid. 

Holi rhag ofn bod cyfyngiadau eraill

Mae gan rai clybiau, afonydd a physgodfeydd preifat eu rheolau a’u cyfyngiadau eu hunain, felly holwch berchennog y bysgodfa cyn dechrau pysgota. 

Ble i bysgota?

Os ydych chi’n chwilio am rywle i bysgota, mae gan wefan Fishing Wales chwiliadur ar-lein i’ch helpu i ddod o hyd i bysgodfeydd yng Nghymru. Mae hefyd yn cynnwys gwybodaeth ddefnyddiol am lety yn yr ardal.

Gallwch ddefnyddio chwiliadur ar-lein y Canal & River Trust i ddewis o blith 6,000 o leoliadau.

Helpwch i gofnodi bywyd gwyllt

Fel pysgotwr, rydych mewn sefyllfa unigryw i helpu i ddiweddaru cofnodion yn ymwneud â bywyd gwyllt; nid yn unig y pysgod yr ydych yn eu dal, ond yr holl rywogaethau a welwch pan fyddwch allan yn pysgota.

Mae’r ap iRecord yn ffordd syml o gofnodi bywyd gwyllt a helpu i gyfrannu at gadwraeth natur, cynllunio, ymchwil ac addysg.

Gallwch gael mwy o wybodaeth am gofnodi biolegol ar:
Atlas RhBC Cymru neu Ganolfan Cofnodion Biolegol y DU

Cael yr wybodaeth ddiweddaraf ar-lein

Os oes gennych chi gyfrif Twitter, gallwch ei ddefnyddio i gael yr wybodaeth ddiweddaraf am bysgota, i ofyn cwestiynau i arbenigwyr ac i rannu gwybodaeth. Dyma rai o’r goreuon sy’n trydar am bysgota yng Nghymru ar hyn o bryd:

@NatResWales – Yr wybodaeth ddiweddaraf gan Gyfoeth Naturiol Cymru.
@FishAround – Cymuned bysgota ar-lein sy’n helpu pysgotwyr brwd i ddod o hyd i’r llefydd pysgota gorau, i rannu gwybodaeth ac i gadw mewn cysylltiad.

Genweirio’n gyfrifol

Mae Dal a Rhyddhau yn helpu i gynnal y stoc bysgod.

Mae’r stoc eogiaid a siwin, yn gyffredinol, wedi bod yn gostwng dros y blynyddoedd diwethaf. Felly, mae pysgotwyr wedi bod yn mynd ati o’u gwirfodd i ryddhau mwy a mwy o’r pysgod maen nhw’n eu dal. Erbyn hyn, mae afonydd Taf, Elái a Gwy yn ardaloedd Dal a Rhyddhau 100% ar gyfer eogiaid a siwin drwy’r tymor. Hefyd, rhaid i unrhyw eog sy’n cael ei ddal yng Nghymru cyn 16 Mehefin gael ei roi yn ôl yn yr afon.

Helpu pysgod i oroesi

Mae astudiaethau’n dangos y bydd y rhan fwyaf o bysgod yn goroesi ar ôl cael eu rhyddhau, a gall y cyfraddau goroesi fod cyn uched â 100% os yw’r camau a ganlyn yn cael eu dilyn:

• Defnyddiwch fachau didagell sengl neu ddwbl bob amser
• Peidiwch â threulio gormod o amser yn trafod pysgodyn wedi’i fachu
• Peidiwch â thynnu’r pysgodyn o’r dŵr o gwbl
• Daliwch y pysgodyn yn y dŵr nes bydd wedi dod ato’i hun yn iawn

Edrych-Golchi-Sychu: helpu i atal rhywogaethau goresgynnol ac ymledol rhag lledaenu

Mae rhywogaethau estron goresgynnol yn gallu cael effaith niweidiol ar blanhigion, anifeiliaid ac ecosystemau gwledydd Prydain. Maen nhw’n gwneud hyn drwy ledaenu afiechydon, cystadlu am gynefinoedd a bwyd, yn ogystal â dinistrio’r rhywogaethau cynhenid yn uniongyrchol. Gall pysgotwyr ledaenu rhywogaethau goresgynnol o le i le, heb yn wybod, mewn offer gwlyb fel rhwydi ac esgidiau pysgota. 

Da chi, helpwch i atal hyn drwy gofio’r tri cham syml: Edrych, Golchi a Sychu.

Is-ddeddfau Brys 

Mae Cyfoeth Naturiol Cymru wedi llunio is-ddeddfau brys i efelychu’r lefel gyfredol o ddiogelwch ar gyfer eogiaid sy'n dod i ben ar 31 Rhagfyr 2018. Byddant yn dod i rym ar 1 Ionawr 2019. Y bwriad yw y bydd y rheoliadau mewn grym am 12 mis oni chânt eu dirymu neu eu hymestyn.  

Bydd yr Is-ddeddfau Eogiaid Cenedlaethol cyfredol, sydd wedi bod mewn grym ers 20 mlynedd er mwyn diogelu heigiau o eogiaid cynnar yn y gwanwyn, yn dod i ben ar 31 Rhagfyr 2018. Bydd yr is-ddeddfau brys newydd yn sicrhau bod stociau eogiaid Cymru yn parhau i gael eu gwarchod hyd nes y gwneir penderfyniad gan Lywodraeth Cymru ar ôl i’r Ymchwiliad Lleol ar gais CNC ar gyfer cyflwyno rheoliadau newydd mwy amddiffynnol ar gyfer dalfeydd. 

Ein bwriad oedd y byddai ein his-ddeddfau newydd ‘Cymru gyfan’ arfaethedig ar gyfer rhwydi a gwialenni ar waith cyn i'r Is-ddeddfau Cenedlaethol Eogiaid ddod i ben, ond mae amseriad yr Ymchwiliad Lleol yn golygu nad yw hyn yn bosibl bellach, a allai olygu llai o amddiffyniad i eogiaid.  

Mae'r is-ddeddfau brys yn efelychu’r Is-ddeddfau Eogiaid Cenedlaethol, gan ddefnyddio'r un mesurau rheoli sydd wedi bod ar waith ers 20 mlynedd ac sydd yn gyfarwydd i bob pysgotwr. Ni ddisgwylir iddynt gael unrhyw effaith ar yr Ymchwiliad Lleol nac ar gais CNC am is-ddeddfau rheoli dalfeydd newydd. 

Mae'r is-ddeddfau brys yn gwneud y canlynol yn ofynnol: 

• bod y tymor cau ar gyfer pysgota â rhwyd yn dod i ben ar 31 Mai, ar wahân i'r pysgodfeydd pysgota â rhwyd sy'n dibynnu ar frithyllod y môr (Afon Tywi, Afon Taf, Afon Hafren, Afon Teifi ac Afon Dyfi) ac sydd wedi bod yn gweithredu o dan ollyngiad – a fydd yn parhau;
• bod yr holl eogiaid sy'n cael eu dal â rhwyd cyn 1 Mehefin yn cael eu rhyddhau;
• bod yr holl eogiaid sy'n cael eu dal â gwialen cyn 16 Mehefin yn cael eu rhyddhau;
• nad oes unrhyw bysgota am eogiaid ag abwyd cyn 16 Mehefin.