SoNaRR2020: Morol

Mae’r ardal forol wrth y lan yng Nghymru’n ymestyn o’r marc dŵr uchel cymedrig hyd 12 milltir forwrol. Mae’n gorchuddio ychydig o dan 15,000 cilometr sgwâr neu 41% o diriogaeth Cymru. Mae’r asesiad o’r ecosystem forol yn cynnwys ansawdd dŵr morol, cynefinoedd rhynglanw ac is-lanw a’r rhywogaethau sydd ynddyn nhw.

Mae adnoddau naturiol morol yn cyflwyno ystod o fanteision a chyfleoedd ac maent yn cynnal gweithgareddau economaidd gan gynnwys:

• Cloddio am agregau (tywod a graean mân)
• Porthladdoedd a llongau
• Dyframaethu a physgota
• Ynni morol adnewyddadwy o'r gwynt a'r llanw

Mae’r amgylchedd morol yng Nghymru’n darparu gwasanaethau hanfodol i iechyd a lles dynol gan gynnwys:

• Dal a storio carbon mewn cynefinoedd morol
• Amddiffyn rhag llifogydd a'u lliniaru mewn modd naturiol
• Y potensial ar gyfer adfer cynefinoedd a'r manteision cysylltiedig

Mae gwerth cynhenid yr amgylchedd morol yn cysylltu’n uniongyrchol a chyfleoedd cymdeithasol a manteision lles yn sgil hamdden, twristiaeth a gweithgareddau eraill.

Beth sydd ar gael nawr

Mae'r prif negeseuon, o'r pwysau a'r effeithiau i'r cyfleoedd ar gyfer gweithredu wedi'u crynhoi yn y gofrestr adnoddau naturiol briodol.

Beth sy'n dod ym mis Mawrth 2021

Bydd y bennod lawn ar gael ym mis Mawrth 2021.

Bydd y bennod yn tynnu sylw at yr amrywiaeth o bwysau sy’n effeithio ar statws, maint, cyflwr ac amrywiaeth yr amgylchedd morol a’r cyfleoedd i wella gwydnwch ecosystemau morol a sicrhau mantais o ran lles i gymdeithas.

Bydd disgrifiad o dystiolaeth ychwanegol sydd ei hangen ar gyfer yr asesiad hefyd yn cael ei gyhoeddi.