Sut y byddwn yn sicrhau y gall natur a chymunedau wrthsefyll y newid yn yr hinsawdd

Y De-ddwyrain

Yn y De-ddwyrain, rydym yn cydnabod y rôl bwysig y gall rhwydwaith yr ardal o fannau gwyrdd a glas agored ei chwarae o ran gwella lles ac ansawdd bywyd pobl. Fel partner ym mhartneriaeth ranbarthol Grid Gwyrdd Gwent, byddwn yn datblygu Strategaeth Seilwaith Gwyrdd ar gyfer yr ardal, gan roi’r mecanweithiau ar waith i ddarparu rhwydwaith rhanbarthol sy’n cynnwys y nodweddion naturiol a lled-naturiol a’r mannau gwyrdd a glas sy’n cysylltu pentrefi, trefi a dinasoedd Gwent. Yr uchelgais fydd darparu mwy o swyddi gwyrdd, datblygu sgiliau a sicrhau cyfleoedd gwirfoddoli o fewn y rhanbarth. Bydd hefyd yn ysgogi cydlyniant cymunedol a fydd yn dod â buddion i natur a phobl fel ei gilydd ac yn helpu i fynd i’r afael ag argyfwng yr hinsawdd.

Byddwn hefyd yn parhau i weithio gyda phartneriaid, gan gynnwys Coed Cadw ac Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol Dyffryn Gwy, i adfer safleoedd coetir hynafol yn Nyffryn Gwy a darparu atebion sy’n seiliedig ar natur a fydd yn cynyddu gallu ein coedwigoedd i wrthsefyll effeithiau’r newid yn yr hinsawdd a sicrhau buddion iechyd a lles i'r rhai sy'n byw ac yn gweithio yn y gymuned.

Canol y De

Mae’r dyffrynnoedd serth a’r lleoliadau trefol sy’n rhan o dirwedd Canol y De yn golygu bod yr ardal hon yn agored i lifogydd dŵr wyneb ac afonydd, a llygredd cysylltiedig. Wrth ystyried effeithiau cynyddol gyflym y newid yn yr hinsawdd, byddwn yn cyflwyno Prif Gynllun Strategol Llifogydd ar gyfer Afon Taf, gan ddefnyddio dull dalgylch cyfan o reoli perygl llifogydd yn yr ardal hon. Fel yr awdurdod rheoli perygl llifogydd arweiniol ar gyfer yr ardal ddaearyddol hon, byddwn yn arwain ac yn cydweithio ag awdurdodau eraill i sicrhau bod risgiau llifogydd aml-ffynhonnell, a sut rydym yn rheoli’r risgiau hynny, yn cael eu hystyried ar bob cam, a’n bod yn achub ar bob cyfle i fanteisio i’r eithaf ar fuddion a manteision ychwanegol i natur a chymunedau yn yr ardal hon drwy ddatblygu gweledigaeth gyffredin.

Byddwn hefyd yn gweithio ar draws cymunedau yng Nghanol y De i ddatblygu tirweddau mwy cynaliadwy a chynyddu eu gallu i wrthsefyll effeithiau llifogydd, tanau gwyllt a llygredd a sicrhau bod gan bobl aer glân i'w anadlu, dyfroedd glân i nofio ynddynt a mynediad cyfartal i fannau gwyrdd.

Y De-orllewin

Mae tirweddau amrywiol y De-orllewin yn cynnwys tiroedd fferm ac ucheldiroedd garw, arfordiroedd helaeth a chymoedd diwydiannol sydd i gyd yn dod â chyfleoedd, risgiau a blaenoriaethau y byddwn yn mynd i'r afael â nhw i ddatblygu gwytnwch natur a chymunedau yn yr ardal hon.

Yn gartref i rai o’r allyrwyr CO₂mwyafyng Nghymru, byddwn yn gweithio gyda diwydiant a reoleiddir yn y De-orllewin i’w helpu i leihau eu hallyriadau a chwarae eu rhan i helpu Cymru i gyflawni ei huchelgais, sef trawsnewid i economi carbon-isel.

Byddwn hefyd yn ceisio harneisio ymhellach botensial Cymru i ddarparu mwy o ynni gwyrdd drwy ddatgloi potensial Ystad Goed Llywodraeth Cymru i hwyluso cynlluniau ynni adnewyddadwy. Mae hyn yn cynnwys y datblygiadau fferm wynt arfaethedig yng Nghoedwig Bryn a Margam a mynediad trydydd parti i ddatblygiadau ar dir cyfagos. Byddwn hefyd yn gweithio yn unol â rhaglen Datblygwyr Ynni Adnewyddadwy Llywodraeth Cymru i nodi safleoedd fydd yn addas yn y dyfodol ar gyfer helpu i gyflawni’r targedau cynhyrchu ynni adnewyddadwy, sef 250MW erbyn 2030.

Y Canolbarth

Bydd ein gwaith i wella gallu cymunedau a natur yn y Canolbarth i wrthsefyll effeithiau y newid yn yr hinsawdd yn canolbwyntio ar gryfder ein partneriaethau yn yr ardal. Gan ddefnyddio dull ar raddfa fwy, byddwn yn gweithio ochr yn ochr â’n partneriaid fel rhan o brosiect Mega-ddalgylch Bannau Brycheiniog dan arweiniad Dŵr Cymru i archwilio ffyrdd newydd o weithio i ddatblygu cyfleoedd i liniaru llifogydd. 

Byddwn hefyd yn manteisio ar ein rôl fel partneriaid ym myrddau gwasanaethau cyhoeddus Powys a Cheredigion i gydweithio i gyflawni Cynlluniau Llesiant 2023-28, gan rannu’r cyfrifoldeb o arwain ar roi prosiectau datgarboneiddio ar waith yng Ngheredigion a mabwysiadu ymagwedd tuag addasu i’r newid yn yr hinsawdd sy’n canolbwyntio ar le.

Y Gogledd-orllewin

Byddwn yn parhau i weithio gyda phartneriaid strategol ar draws y Gogledd-orllewin a’r Gogledd-ddwyrain drwy Fwrdd Arweinyddiaeth Ranbarthol Gogledd Cymru a grŵp y Prif Swyddogion Gweithredol, lle mae datgarboneiddio yn un o’n meysydd trafod â blaenoriaeth. Rydym eisoes yn cael sgyrsiau pwysig am sut rydym yn gweithio gyda’n gilydd i fynd i’r afael â’r materion anodd sy’n ein hwynebu, a lle gallai fod angen newidiadau yn ein hymagwedd i feddwl yn wahanol ac yn fwy creadigol i gwrdd â gofynion yr argyfyngau hinsawdd a natur, ac i sicrhau bod gan y Gogledd ddyfodol cadarn. 

Bydd rheoli’r tirweddau arbennig yn Niwbwrch ar Ynys Môn yn sensitif yn ffocws allweddol i’n timau yn y Gogledd-orllewin.  Mae lleoliad Niwbwrch yn ei wneud yn fwy agored i effeithiau y newid yn yr hinsawdd ar ein harfordir. Gan gydnabod y gwerth y mae cymunedau lleol yn ei roi ar yr ardal hon, byddwn yn gweithio'n agos gyda nhw i gynllunio ein gwaith o amgylch bioamrywiaeth a choedwigaeth.

Trwy ein gwaith gyda Chyngor Ynys Môn, byddwn yn rhoi’r ardal hon wrth galon cynlluniau a fydd yn gwneud yr ardal yn fwy gwydn wrth i’r hinsawdd newid. Bydd y gwaith hwn ar lefel leol yn helpu i lywio’r dull rhanbarthol ehangach o fynd i’r afael â newid yn yr hinsawdd, sy’n cael sylw ar draws Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus Gogledd Cymru.

Y Gogledd-ddwyrain

Bydd ein gwaith gyda Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus yn allweddol i’r ffordd rydym yn cyflawni ein huchelgais i wella gallu natur a chymunedau yn y Gogledd-ddwyrain i wrthsefyll effeithiau’r newid yn yr hinsawdd. Byddwn hefyd yn ymrwymo i ddatblygu amrywiaeth o brosiectau partneriaeth yn yr ardal hon, gan gynnwys creu cynllun gwytnwch lefel gymunedol ym Mhengwern ger Llangollen, arwain y weledigaeth ar gyfer Partneriaethau Coedwigoedd Wrecsam, datblygu rheolaeth dalgylch integredig yn Nyffryn Clwyd, a chefnogi mentrau sy'n cysylltu pobl â byd natur drwy Bresgripsiynu Cymdeithasol Gwyrdd a Siarter Teithio Iach Gogledd Cymru. 

Y Môr

Bydd ein timau Morol yn gweithio gyda phartneriaid i harneisio pŵer ein moroedd drwy ein Rhaglen Ynni Adnewyddadwy ar y Môr a hwyluso defnydd cynaliadwy o ddatblygiadau ynni adnewyddadwy ar y môr yng Nghymru.

Drwy'r rhaglen hon rydym wedi bod yn datblygu ac yn profi dulliau newydd, gan geisio rheoli ansicrwydd ynghylch effeithiau amgylcheddol posibl technolegau newydd.

Gyda chynnydd yn lefel y môr sy'n gysylltiedig â newid yn yr hinsawdd a newid yn lefelau amddiffyn yr arfordir mewn golwg, byddwn hefyd yn cyflwyno Rhaglen Addasiadau Arfordirol i sicrhau'r canlyniadau gorau i'r cymunedau sydd fwyaf mewn perygl. Mae'r gwaith hwn yn mynd i'r afael â blaenoriaethau a nodwyd ar draws ein holl Ddatganiadau Ardal. Rydym wedi nodi amrywiaeth o safleoedd lle mae cyfleoedd ar gyfer canlyniadau strategol ac opsiynau cynaliadwy ar gyfer rheoli perygl llifogydd. Mae'r safleoedd hyn, sydd ar hyn o bryd yn cynnwys Dinas Dinlle a Than Lan yn y Gogledd, De-orllewin Aber Afon Dyfi yn y Canolbarth a Mwche yn y De yn cael eu hadolygu'n fanwl.