Adfywio ein corsydd prin yng Nghymru
Mae prosiect sy'n cael ei redeg gan Gyfoeth Naturiol Cymru (CNC) yn cael gwared ar brysgwydd (coed bach) wedi'u gwasgaru ar draws 379 hectar (937 erw) o gyforgorsydd yr iseldir.
Mae prosiect Adfywio Cyforgorsydd Cymru LIFE yn gobeithio adfer saith o'r enghreifftiau gorau o safleoedd cyforgorsydd yr iseldir yng Nghymru, bydd y gwaith yn adfer cyflwr y cynefin pwysig hwn i gyflwr mwy ffafriol.
Mae'r safleoedd wedi dioddef oherwydd rheolaeth wael ar wlyptiroedd yn y gorffennol, gan achosi i blanhigion goresgynnol gymryd drosodd, a chymryd lle planhigion pwysig fel migwyn (mwsogl y gors).
Mae prysgwydd goresgynnol, yn enwedig bedw a helyg, wedi ennill tir ar bump o'r saith safle wrth iddynt fynd yn sychach.
Dywedodd Patrick Green, Rheolwr Prosiect Adfywio Cyforgorsydd Cymru LIFE: "Gall coed amsugno hyd at 100 galwyn o ddŵr y dydd - mae hynny'n cyfateb i ychydig dros ddau faddon. Mae hyn yn sychu'r gors ac yn atal migwyn hanfodol rhag tyfu."
"Bydd torri a thrin coed bach yn helpu i gadw'r corsydd pwysig hyn yn wlyb ac yn sbyngaidd, gan ganiatáu goroesiad mwsoglau a phlanhigion a geir yn naturiol mewn corsydd."
Mae prysgwydd yn cael ei dynnu o Warchodfa Natur Genedlaethol (GNG) Cors Caron ger Tregaron, Cors Fochno, sydd yn rhan o GNG Dyfi ger y Borth a GNG Rhos Goch ger Llanfair-ym-Muallt.
Mae prysgwydd wedi'u gwasgaru ar draws 187 hectar (462 erw) yn GNG Cors Caron yn cael eu trin eleni. Bydd y gwaith yn torri boncyffion ac wedyn chwistrellu chwynladdwr cymeradwy i mewn i’r cyff.
Mae chwistrellu’r cyff yn golygu drilio twll yng nghyff neu fonyn coeden sydd wedi'i thargedu a chwistrellu neu osod capsiwl â chwynladdwr yn y cyff neu'r bonyn. Mae hyn yn rhyddhau'r chwynladdwr yn araf iawn, a thros nifer o flynyddoedd mae'r cyff neu'r bonyn yn edwino ac yn pydru.
Mae'r gwaith o drin prysgwydd gwasgaredig wedi bod yn mynd rhagddo ar draws ardal 354 hectar (875 erw) ar Gors Fochno dros y blynyddoedd diwethaf, gyda phrysgwydd trwchus wedi'u tynnu dros 5 hectar (12 erw) eleni.
Bydd y gwaith yn parhau ar rannau newydd o'r safle, a bydd gwaith i ail-drin prysgwydd a rhododendron a gafodd eu trin yn y gorffennol hefyd yn cael ei wneud.
Mae contractwyr yn chwistrellu prysgwydd wedi'u gwasgaru ar draws ardal 16 hectar (40 erw) yn GNG Rhos Goch ger Llanfair-ym-muallt.
Mae tystiolaeth a ddatgelwyd yng nghraidd y mawn yng Nghors Fochno a Chors Caron wedi dangos nad oedd rhywogaethau coediog yn rhan o orchudd llystyfiant naturiol y safleoedd hyn.
Bydd tynnu a thrin coed sy'n tyfu ar y corsydd ac yn agos atynt yn helpu i annog mwsoglau pwysig y corsydd hyn i dyfu, gan helpu i gadw'r corsydd yn wlyb ac yn sbyngaidd a'u hadfer i'w cyflwr naturiol.
Gellir ystyried cyforgorsydd mewn cyflwr da fel ateb naturiol o fewn ein hecosystemau. Maent yn helpu i atal llifogydd drwy storio llawer iawn o ddŵr ac maent yn gweithredu fel hidlydd i wella ansawdd dŵr. Mae'r mawn hefyd yn storio carbon o'r atmosffer gan helpu yn y frwydr yn erbyn newid yn yr hinsawdd.
I gael y wybodaeth ddiweddaraf am y gwaith adfer ewch i'n tudalen Facebook @CyforgorsyddCymruWelshRaisedBogs neu'r dudalen Twitter @Welshraisedbog