Er ei fod yn llyn naturiol, mae angen ei reoli dan ddeddfwriaeth cronfa ddŵr gan fod gwrthgloddiau’r llyn yn amddiffyn tref y Bala rhag llifogydd. Daeth hyn i’r amlwg yn ddiweddar yn sgîl glaw trwm ym mis Mawrth 2019. Mae’r llyn hefyd yn hanfodol i reoli llifogydd yn Nyffryn Dyfrdwy.
Yn ystod archwiliad, codwyd cwestiynau am allu’r gwrthgloddiau i wrthsefyll digwyddiadau eithafol yn yr hirdymor, er nad oes unrhyw bryderon uniongyrchol.
Mae’r gwaith yn debygol o olygu cryfhau’r gwrthgloddiau a gwella amddiffyniad y glannau rhag tonnau (gweler Byrddau Ymgynghoriad y Prosiect). Mae hyn yn rhan o’n gwaith i reoleiddio Llyn Tegid dan Ddeddf Cronfeydd Dŵr 1975, ac mae’n rhan o’n rhaglen waith ehangach barhaus ar gronfeydd dŵr ledled Cymru.
Yn ystod ein hymgynghoriad cychwynnol yn y Bala y llynedd (Gorffennaf 2018), trafodwyd rhai o’r penderfyniadau anodd fydd angen eu cymryd i gyflawni’r gwaith. Rydym yn ymwybodol iawn o bryderon lleol ynghylch torri coed – coed ynn yn bennaf (rhai y gwyddom sydd wedi’u heffeithio gan glefyd lladdwr yr ynn), sy’n tyfu yn y gwrthgloddiau ac yn eu gwanhau.
Rydym yn aml yn wynebu penderfyniadau anodd wrth geisio gwarchod cymunedau a’r amgylchedd, a dyw hyn ddim yn eithriad. Er hynny, byddwn yn gwneud ein gorau glas i ddiogelu a chadw coed gwerthfawr lle bo modd ac yn cynnal arolwg coed er mwyn helpu i lywio’r broses hon.
Bydd CNC yn cydweithio’n agos â’r gymuned i ddatblygu rhannau o’r cynllun lle mae gennym hyblygrwydd, yn enwedig gwelliannau amgylcheddol a hamdden ehangach sy’n gysylltiedig â’r cynllun.
Mae Byrddau Ymgynghori’r Prosiect o’n digwyddiad ymgynghoriad cyhoeddus fis Gorffennaf 2018 yn crynhoi’r cynigion diweddaraf. Byddem yn croesawu unrhyw awgrymiadau posib sydd gennych i’w hychwanegu at y cyfleoedd amgylcheddol a hamdden a nodwyd, trwy eich annog i e-bostio LlynTegid@cyfoethnaturiolcymru.gov.uk
Efallai y byddwch yn sylwi ar rywfaint o waith arolygon ymchwil ac ecolegol ar y tir dros y misoedd nesaf er mwyn ein helpu i ddatblygu ein cynlluniau’n fanylach. Byddwn yn rheoli’r
gwaith arolygu mewn modd sensitif fel nad yw’n amharu fawr ddim ar eich mwynhad o Lyn Tegid a’r cyffiniau.
Mae’n anodd cynnig amserlen ar gyfer y prosiect cyfan mor gynnar yn y broses, ond does dim disgwyl i’r gwaith adeiladu ddechrau tan ddechrau’r hydref 2020 - yn ddibynnol ar ganiatâd cynllunio ac unrhyw ganiatâd arall allai fod yn hanfodol.
Byddwn yn trefnu nifer o gyfarfodydd yn lleol i roi cyfle i’r gymuned drafod opsiynnau efo ni ond os oes ganddoch chi unrhyw ymholiadau ar hyn o bryd rhowch wybod i ni drwy ebostio LlynTegid@cyfoethnaturiolcymru.gov.uk
I ddysgu mwy am y gwaith hwn, darllenwch ein hatebion i gwestiynau cyffredin.